Şap hastalığı Şanlıurfa'da büyükbaş hayvancılığa darbe vurdu. Hastalığın etkileri devam ediyor. Çok sayıda büyükbaş hayvanın telef olması yüzünden et ve süt ürünleri fiyatı yükselişe geçti.
Şanlıurfa Canlı Hayvan Pazarı Derneği Başkanı İzzet Çiftçi, Bakanlığın tedbir almakta, besicileri bilgilendirmekte geç kaldığını, bu nedenle hastalığın yayıldığını söyledi.
ŞANLIURFA HAYVAN PAZARI NE ZAMAN AÇILACAK?
Hayvan Pazarı'nın yaklaşık 1 aydır kapalı olduğunu, ne zaman açılacağı konusunda kendilerine net bir bilgi verilmediğini anlatan Çiftçi, ''Bize verilen bilgiye göre, Önce hastalıkların ilk başladığı illerde, sonra diğer illerde Eylül ayı ortalarına kadar Hayvan Pazarları peyder pey açılacak. Şanlıurfa Hayvan Pazarı da Bakanlığın belirleyeceği takvim doğrultusunda açılacak.'' dedi.
Mevcut durumun Hayvan Pazarı esnafını ekonomik yönden olumsuz şekilde etkilediğini anlatan Çiftçi, şu değerlendirmeyi yaptı:
''Son bir aydır kapanan hayvan pazarları tek geçimleri bu iş olan yüzbinlerce aileyi zor durumda bıraktı. Zaten zor durumda olan besicilik büyük darbe aldı. Hayvan ticareti durmuş durumda.
Tarım Orman Bakanlığımız bilgi akışı ve şap hastalığının hangi bölgede ve illerde hangi boyutta olduğunu tespit etmede maalesef sınıfta kalmıştır
Oysa her hafta hayvancılık sektörüyle iştigal eden çiftçimizi bilgilendirmeleri lazımdı. Pazarların uzun süre kapalı kalması besicilerde panik yarattı. Bu nedenle besici alım-satımı yapmayıp hayvanlarını sürekli kesime gönderiyor
Hastalığın boyutuna ilişkin bölgesel risk haritasının çıkarılması gerekiyordu. Gerekli tedbirler yetersiz olunca hastalık yayıldı, bir çok büyükbaş hayvan telef oldu, ekonomik kayıplar ortaya çıktı.
Halbuki şap aşısının zorunlu hale getirilmesi gerekirdi. Şap aşısı yapmayan besiciye damızlık hayvanları için destekleme yapılmaması lazımdı. Mağdur olan aileler hayvancılık sektöründen soğumuştur.''
KURBAN BAYRAMINDAKİ KONTROLSÜZ HAYVAN HAREKETLİLİĞİ HASTALIĞI TETİKLEDİ
Öte yandan Türkiye Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) şap hastalığının hayvancılık sektörü üzerindeki etkileri ve çözüm önerilerine ilişkin bir rapor hazırladı.
TÜSEDAD Bilim Danışma Kurulu tarafından hazırlanan raporda, hastalığın yarattığı kayıp ve olası risklere dikkat çekildi. Türkiye'nin coğrafi konumu ve komşu ülkelerdeki yetersiz kontrol önlemleri nedeniyle sürekli yüksek risk altında bulunduğuna ve 2023’te SAT-2, 2025’te SAT-1 serotiplerinin ülkeye girişiyle birlikte virüs çeşitliliğinin arttığına vurgu yapılan raporda, şöyle denildi:
''Bu durum, rutin aşılama ve mevcut biyogüvenlik önlemlerinin tek başına yeterli olmadığını gösteriyor.
Şap hastalığı, doğrudan süt veriminde yüzde 80’e varan kayıplara, canlı ağırlıkta yüzde 25 düşüşe ve buzağılarda ölümlere yol açabiliyor. Dolaylı etkiler ise daha da yıkıcı. Karantina kaynaklı pazara erişim kısıtlamaları, zorunlu kesimler, sürü yenileme zorlukları ve verimlilik kayıpları üreticinin gelirinde yüzde 7-12 arasında azalmaya neden oluyor.
Özellikle Kurban Bayramı gibi dönemlerde artan hayvan hareketleri mevsimsel salgın döngüsünü tetikledi. Kontrolsüz hayvan hareketleri, biyogüvenlik uygulamalarındaki eksiklikler, aşı-virüs uyumsuzluğu ve rapel dozlarının atlanması da salgının devamlılığında önemli rol oynanmıştır.''
Çözüm önerileri
Hastalığın kontrolü için klasik “reaktif” yaklaşımdan “önleyici” ve risk temelli bir modele geçilmesi öneriliyor. TÜSEDAD Bilim Danışma Kurulu raporunda çözüme yönelik öneriler şöyle sıralandı:
Proaktif sınır ötesi aşılama: Komşu ülkelerle koordineli kampanyalar
Dijital takip: Çipli hayvan kimliklendirme, mobil vaka bildirimi
Serotip eşleşme ve sürveyans: Düzenli testlerle aşı uyumunun sağlanması
SAT-3’e hazırlık: Antijen stoku ve acil aşılama planları
Zorunlu biyogüvenlik standartları: Nakil araçları için dezenfeksiyon istasyonları
Ekonomik rehabilitasyon paketleri: Salgın sonrası yem, veteriner hizmeti ve finansman desteği
Sınır aşan koordinasyon, serotip uyumlu aşı stratejileri, dijital izleme sistemleri ve üreticiye yönelik teşvikler bir arada uygulanırsa, Türkiye’nin 'yüksek riskli ülke' konumundan çıkması mümkün.
(GÜNCELLENDİ)
Yorumlar
Kalan Karakter: