Türkiye genelinde doğalgaz kullanımının hızla yaygınlaşması, geleneksel ısınma yöntemlerinden biri olan sobalara olan talebi derinden etkiledi. Özellikle büyükşehirlerde ve doğalgaz altyapısının ulaştığı Şanlıurfa’da da, soba satışları adeta 'durma noktasına' geldi. Bu durumdan en çok etkilenenlerin başında ise soba satışı ve imalatıyla geçimini sağlayan küçük esnaf geliyor.
Konfor ve pratiklik sobayı devirdi
Esnafın belirttiğine göre, doğalgazın sunduğu konfor ve pratiklik, tüketicinin tercihini tamamen değiştirdi. Tüketiciler, sobanın gerektirdiği odun, kömür temini, kül temizliği ve baca bakımı gibi zahmetli işler yerine, tek tuşla evlerini ısıtan doğalgazı tercih ediyor. Şanlıurfa'da doğalgaz altyapısının hızla genişlemesi de bu dönüşümü tetikleyen en önemli faktör olarak öne çıkıyor.
Kapanma riskiyle karşı karşıya
Soba sektöründeki bu köklü değişim, sadece soba satıcılarını değil, aynı zamanda soba imalatı yapan atölyeleri ve bu yan sektörlerden geçinenleri de zor durumda bırakıyor. Sektör temsilcileri, iş hacmindeki ciddi düşüş nedeniyle bazı küçük işletmelerin kapanma riskiyle karşı karşıya kaldığını belirtiyor.
Artık vatandaş rahatlığa alıştı
Şanlıurfa'da uzun yıllardır soba satışı yapan esnaf Ali Taş, sektördeki bu dramatik düşüşü çarpıcı sözlerle dile getirdi. Kış sezonunun yaklaşmasına rağmen iş yerinde beklediği hareketliliği bir türlü bulamayan Taş, durumuşu cümlelerle özetledi:"Doğalgaz sobaları gölgeye düşürdü. Artık vatandaş rahatlığa alıştı. Sobanın külü, kovası, pisliği ile uğraşmak istemiyor. Soba satışları maalesef durma noktasında. Şehir merkezinde satışlarımız yok denecek kadar azaldı, sadece kırsal kesimlere bir miktar satış yapabiliyoruz ama orada da düşüş var."
Fiyatlar artarken talep azaldı
Sektördeki bu olumsuz tabloya rağmen, soba fiyatlarında yaşanan artış da dikkat çekiyor. Artan hammadde ve enerji maliyetleri nedeniyle soba fiyatları yükselmiş durumda. Ancak bu fiyat artışı, düşen talebi canlandırmaya yetmiyor. Diğer yandan, bazı bölgelerde ve özellikle ekonomik sıkıntının hissedildiği dönemlerde, artan doğalgaz faturaları nedeniyle bazı hanelerin yeniden sobaya yöneldiği de gözlemleniyor. Ancak esnafın genel görüşü, bu dönemsel yönelişlerin, sektördeki uzun vadeli düşüşü telafi edemediği yönünde.
Şanlıurfa Sobacılar Pazarı esnafı, geleceğe dair umutlarını "palet sobalar" gibi daha modern ve çevre dostu alternatiflere bağlıyor. Ancak bu yeni ürünlerin, geleneksel sobanın yerini alması için zamana ihtiyaç olduğu da vurgulanıyor.
Kırsal bölgeler son kale
Doğalgazın ulaşamadığı kırsal mahalleler ve köyler, soba esnafı için adeta bir 'son kale' niteliğinde. Ancak esnaf Ali Taş'ın da belirttiği gibi, doğalgazın ulaşmadığı bu bölgelerde bile genel ekonomik sıkıntılar ve modernleşme eğilimi nedeniyle satışlar eskisi kadar yüksek değil. Esnaf, kış sezonunda beklediği ciroyu yapamazsa, sektördeki daralmanın derinleşmesinden endişe ediyor.
Sonuç olarak, Türkiye'nin ısınma haritası değişiyor. Doğalgazın sunduğu kolaylık ve düşük zahmet, soba kültürünü hızla silerken, Şanlıurfa'daki soba esnafı da bu büyük dönüşüm karşısında ayakta kalma mücadelesi veriyor.
Yorumlar
Kalan Karakter: