Norveç’te bulunan taş, Idiberug adında bir kadının yazmış olabileceği düşünülen bir runik taş örneğidir. Bu taş, aslında bir tür mezar taş olup, Orta Çağ’dan önceki Viking dönemiyle ilişkilendirilen bir yazıt içeriyor. Ancak bu taşın ilginç yanı, tek parça halinde bulunmaması, birkaç farklı mezara yerleştirilmiş olması ve yazıtının üzerinde kadının adının geçmesidir.
Norveç’te keşfedilen ve güvenilir bir şekilde tarihlendirilen en eski runik taş, runik yazının kökenine dair önemli bilgiler sunuyor. MÖ 50 ile MS 275 yılları arasında kazındığı tahmin edilen bu taş, zamanla parçalanmış ve farklı mezarların içine dağıtılmış. Daha da ilginci, taş üzerindeki bazı yazıtlar, bunun bir kadın tarafından yazılmış olabileceğini düşündürüyor.
Runik yazı, Latin alfabesi benimsenmeden önce kullanılan erken dönem Germen yazı sistemini temsil ediyor ve İskandinavya ile Kuzey Avrupa’nın diğer bölgelerinde Viking Çağı’nın sonuna kadar yaygın olarak kullanıldı. Ancak Vikinglerin kullandığı runik alfabe, genç futhark olarak bilinirken, Vikingler öncesi dönemlere ait örnekler eski futhark ile yazılmıştı.
Mezarların içindeki yakılmış insan kalıntıları ve odun kömürü analiz edilerek, bu bireylerin Roma Demir Çağı’nda öldükleri belirlendi. Çalışmanın yazarları, “Tarih aralığı geniş olsa da, Hole bölgesinde bulunan bu parçalar, arkeolojik olarak tarihlendirilen en eski runik taşı oluşturuyor” diye açıklıyor.
Eski taşın üzerindeki işaretleri inceleyen araştırmacılar, bazılarının açıkça runik olduğunu, bazılarının ise süsleme ya da stilize edilmiş yazı taklitleri olabileceğini belirtiyor. Farklı zamanlarda farklı kişiler tarafından yapılmış olabilecek çeşitli işaretler bulunuyor.
Araştırmacılar, taşın başlangıçta tek bir mezarı anmak için dikilmiş olabileceğini düşünüyor. Ancak daha sonra kırılarak birden fazla mezarın içine yerleştirilmiş olabilir. Bu taşın neden parçalandığı ve tam olarak hangi amaçla kullanıldığı belirsizliğini koruyor.
Kaynak :Arkeofili
Fethi Yavuztürk
Kültür & Sanat
Yayınlanma: 04 Şubat 2025 - 19:19
Bilinen en eski Runik Taşın gizemli hikayesi
Kültür & Sanat
04 Şubat 2025 - 19:19